Η γενικευμένη δυσπιστία των Ελλήνων προς τους θεσμούς, που αποτυπώνει το ευρωβαρόμετρο που δημοσιεύτηκε στις 24.2.2011 (http://bit.ly/eFW3By), αποδεικνύει ότι παρά τη σοβαρότητα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε δεν υπάρχουν σταθερα σημεία αναφοράς. Φυσικά δεν εκπλήσσει κανέναν η δυσπιστία προς τα κόμματα, προς τα μέσα ενημέρωσης, την κυβέρνηση ή τα συνδικάτα.
Έκπληξη –και μάλιστα δυσάρεστη– προκαλεί η ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα και δυσπιστία με την οποία οι έλληνες πολίτες αντιμετωπίζουν τις μεγάλες επιχειρήσεις (79%) όταν ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός (EU27) μέσος όρος είναι 59%. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα ανησυχητικό δείκτη.
Οι έλληνες δεν εμπιστεύονται τις επιχειρήσεις, παρά τα εκατομμύρια ευρώ που ξοδεύονται στις διαφημιστικές εκστρατείες κοινωνικού περιεχομένου και σε ενέργειες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (CSR) από τις μεγάλες εταιρίες. Η εικόνα τους δεν πείθει.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Για δύο λόγους: πρώτον, διότι η αξιοπιστία δεν κτίζεται με αποσπασματικές ενέργειες, με επιφανειακές κινήσεις αυτοδιαφήμισης και με μεταμφιεσμένες σε “κοινωνικές” εμπορικές καμπάνιες, όπως υπαγορεύουν τα ξεπερασμένα μοντέλα επικοινωνίας, στα οποία παραμένουν προσκολλημένες οι περισσότερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Και δεύτερον, διότι συνεχίζουν να αγνοούν όσα η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει ότι δηλαδή, κατά τη διάρκεια της ύφεσης, το κτίσιμο και η διατήρηση της θετικής εικόνας και φήμης είναι περισσότερο σπουδαία από ποτέ. Ο λεπτομερής στρατηγικός σχεδιασμός και η επικοινωνία με τους stakeholders, όχι μόνο δεν πρέπει να εγκαταλείπεται, αλλά αντίθετα πρέπει να ενισχύεται.
Παρά τις μεγάλες επιπτώσεις που έχει η οικονομική και κοινωνική κρίση στην εμπιστοσύνη του πολίτη-καταναλωτή απέναντι στις επιχειρήσεις και τα brands, οι CEOs αμελούν την αξία της θετικής εικόνας και των σχέσεων εμπιστοσύνης πιστεύοντας ότι μόνο οι περικοπές συμβάλουν στην επιβίωση και οι marketers, είτε από συνήθεια, είτε από ανασφάλεια παραμένουν εγκλωβισμένοι σε δαπανηρές, μαζικές, μη στοχευμένες εκστρατείες/δράσεις, που διασκορπίζουν πόρους και αμφιλεγόμενα αποτελέσματα.
Πριν περίπου δύο χρόνια, στις 30 Μαρτίου 2009, όταν η κρίση δεν είχε δείξει ακόμη ολόκληρο το άσχημο πρόσωπο της, ο γράφων είχε επισημάνει τα παραπάνω στην ομιλία του με τον τίτλο “Εμπιστοσύνη: το νόμισμα της νέας εποχής” στο συνέδριο “Brands, επικοινωνία και ΜΜΕ σε κρίση;”. (http://bit.ly/hGv07D).
Τι πρέπει να κάνουν οι εταιρείες για να δημιουργήσουν νέες σχέσεις εμπιστοσύνης
Να τοποθετηθούν στο νέο περιβάλλον από μηδενική βάση. Να προσδιορίσουν εξαρχής το όραμα, τις αξίες, τις δεσμεύσεις και τους σκοπούς τους και να ορίσουν ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα κινήσεων. Να ξανακτίσουν συστηματικά τις σχέσεις τους με όλους. Να αναδείξουν τα ισχυρά τους σημεία και να βελτιώσουν τα αδύνατα. Να επενδύσουν με ειλικρίνεια στις άυλες αξίες που κατέρρευσαν: αξιοπιστία και νέες σχέσεις εμπιστοσύνης.
Το κτίσιμο και η διατήρηση της θετικής εικόνας και φήμης είναι περισσότερο σπουδαία από ποτέ. Οι θεσμοί, οι οργανισμοί, οι εταιρείες ακόμη και οι μάρκες προσδιορίζονται, όχι από το τι λένε οι ίδιες για τον εαυτό τους, αλλά από το τι πιστεύουν οι άλλοι γι’ αυτές. Το επικαιροποιημένο όραμα, η ειλικρίνεια, η υπευθυνότητα και η διαφάνεια είναι οι νέες κυρίαρχες αξίες.
Όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν χωρίς πειθαρχημένη επικοινωνία με τους εκάστοτε stakeholders (καταναλωτές, πολίτες, μέσα ενημέρωσης, εργαζόμενους, επενδυτές κ.α.). Πρώτα για να εξηγήσει κανείς τις θέσεις του απέναντι σε ό,τι συμβαίνει και στη συνέχεια για να προβάλει τις δεσμεύσεις του για το μέλλον. Όσοι το κάνουν έγκαιρα και σωστά, μπορούν να αποκτήσουν σημαντικό πλεονέκτημα για την επόμενη ημέρα και να αρχίσουν να μετατρέπουν την κρίση σε ευκαιρία.
Η δική μας δουλειά –της στρατηγικής και της επικοινωνίας – είναι να διαμορφώνουμε τις σχέσεις των ανθρώπων και των οργανισμών, τόσο μεταξύ τους, όσο και με το περιβάλλον τους, γι αυτό και στη σημερινή συγκυρία η ευθύνη μας είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
Πρέπει να βοηθήσουμε τους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις να στοχεύσουν σωστά, να δώσουν νέο περιεχόμενο στα μηνύματα τους, να επανατοποθετήσουν την εικόνα τους και τελικά να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών.