Η οικονομία τη δεκαετία του 2010

Xρηματοοικονομικές προβλέψεις για το 2010 και για τα επομενα χρόνια από την BlackRock, έναν από τους ηγέτες στους τομείς της διαχείρισης επενδύσεων, της διαχείρισης επενδυτικού κινδύνου και της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών.

Νέα Υόρκη, 11 Ιανουαρίου 2010 –- Το ράλυ των χρηματιστηρίων που ξεκίνησε το Μάρτιο του 2009 θα συνεχιστεί και μέσα στο 2010 αλλά η άνοδος των αγορών θα είναι λιγότερο απότομη απ’ ό,τι το 2009, σύμφωνα με τον κ. Robert C. Doll, Αντιπρόεδρο και Γενικό Διευθυντή Μετοχικών Επενδύσεων (Vice Chairman & Global Chief Investment Officer of Fundamental Equities) στη BlackRock, Inc. (NYSE: BLK).



Το 2010, ένα χρόνο μετά τη “Μεγάλη Ύφεση,” η οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και το αμερικανικό ΑΕΠ θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί με ρυθμό που υπερβαίνει την τάση. “Σε τελική ανάλυση, πιστεύουμε ότι η ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας είναι πραγματική, αλλά η οικονομία θα μεγεθυνθεί με ρυθμό βραδύτερο από τον αντίστοιχο μιας τυπικής ανάκαμψης, ” δήλωσε. Μετά τη συρρίκνωση της τάξης 2% με 3% για το 2009, η αμερικανική οικονομία θα βρεθεί σε τροχιά πραγματικής ανάπτυξης στα επίπεδα του 3% .

“Ορισμένα μακροχρόνια δομικά προβλήματα λειτουργούν ως τροχοπέδη στην οικονομική επιτάχυνση που, συνήθως, συνοδεύει τη φάση της ανάκαμψης,” ανέφερε ο κ. Doll. “Στα βασικά αυτά αρνητικά στοιχεία συγκαταλέγεται η συνεχιζόμενη μείωση του δανεισμού των καταναλωτών, το τραπεζικό σύστημα που βρίκεται αντιμέτωπο με δάνεια μειωμένης ποιότητας μέσα σε ένα συνεχώς διευρυνόμενο, αλλά ακόμη ασαφές κανονιστικό περιβάλλον, οι αγορές τιτλοποίησης οι οποίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό διαλυμένες, και μια αγορά ακινήτων η οποία ενδέχεται να χρειαστεί αρκετα χρόνια για να αναρρώσει.”

Παρόλα αυτά, τελικά οι θετικές δυνάμεις της κυκλικής ανάκαμψης θα επικρατήσουν, υπερβαίνοντας τα δομικά προβλήματα των Ηνωμένων Πολιτειών, σημείωσε ο κ. Doll. “Αλλά η δρόμος των μετοχικών τίτλων θα συνεχίσει να παρουσιάζει ορισμένες δυσκολίες,” είπε. “Από ‘δώ και στο εξής, η αγορά θα οδηγείται κυρίως από τα κέρδη των επιχειρήσεων και από την πρόοδο στην πραγματική οικονομία, και όχι από τις παγκόσμιες πολιτικές παρεμβάσεις, από τα προβλήματα ρευστότητας ή από την ανακούφιση επειδή ο κόσμος γλύτωσε από μια ύφεση.”

Όχι “Ταχεία Επέκταση,” Αλλά Ούτε και “Χαμένη Δεκαετία”

Για περισσότερο από μία δεκαετία ο κ. Doll δημοσιεύει τις ετήσιες “Δέκα Προγνώσεις” του για την χρονιά που έρχεται, σε σχέση με την οικονομία και τις αγορές. Φέτος, δημοσιοποιεί, επίσης, τις προβλέψεις του και για την επόμενη δεκαετία.

Ο κ. Doll ανέφερε ότι η συνολική του εκτίμηση για την οικονομία και τις αγορές το 2010 βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε όσα πιστεύουν σήμερα οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της θεωρίας των ‘ταύρων’, οι οποίοι αποζητούν επιτακτικά μια ισχυρή ανάκαμψη, και σε όσα εκείνη των πιο ακραιφνών ‘αρκούδων’, οι οποίοι προβλέπουν ότι τα πρώτα σημάδια ανάπτυξης που παρατηρούνται σύντομα θα εξαφανιστούν, και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα οδεύσουν προς ένα στάσιμο πληθωρισμό, όμοιο με αυτόν που έζησε η Ιαπωνία τη δεκαετία του 1990. “Η συνεχιζόμενη μείωση του δανεισμού (απομόχλευση) και η πιστωτική απειλή καθιστούν απίθανο το ενδεχόμενο μιας ταχείας επέκτασης της οικονομίας,” δήλωσε ο κ. Doll. “Την ίδια στιγμή, η συνεχιζόμενη επιθετική στήριξη από την πλευρά των υπευθύνων της δημοσιονομικής πολιτικής, θα πρέπει να αποτρέψει την πιθανότητα να ζήσουμε μια ‘χαμένη δεκαετία’.”

Ενώ είναι πλέον σαφές ότι, στο μέσο της χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι τιμές των μετοχών βρέθηκαν εξαιρετικά υποτιμημένες, σήμερα έχουν σε γενικές γραμμές μια δίκαιη αποτίμηση, σύμφωνα με τον κ. Doll. “Ορισμένοι κλάδοι των αγορών, όπως οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών υγείας, εξακολουθούν να είναι υποτιμημένοι. Το ίδιο ισχύει και για ορισμένες μεμονωμένες μετοχές. Σε κάθε κλάδο βρίσκουμε και υπερτιμημένες, αλλά και υποτιμημένες μετοχές.”

Διατηρείται το κλίμα των ταύρων στα χρηματιστήρια

Για την επόμενη δεκαετία, ο κ. Doll πιστεύει ότι, οι μετοχές θα μπορούσαν να έχουν μια μέση ετήσια απόδοση της τάξης του 6% με 8%.

Οι σημερινές λογικές αποτιμήσεις και οι προοπτικές αυξημένης κερδοφορίας θα δώσουν ικανοποιητική στήριξη στο άμεσο μέλλον. “Προβλέπουμε μάλλον μια αργή, κυκλική ανοδική κίνηση, και όχι μια ισχυρή και διαρκή αύξηση στις τιμές των μετοχών, ενώ εκτιμούμε ότι θα υπάρχει μεγάλη απόκλιση ανάμεσα σε κλάδους και σε μεμονωμένες μετοχές, ” δήλωσε ο κ. Doll. “ Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η ασφάλεια στην επιλογή τίτλων καθίσταται πιο σημαντική από ποτέ.”

Η επανατοποθέτηση στις αγορές, των μετρητών που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε αδράνεια, θα δώσει μια επιπλέον ώθηση στις αποδόσεις, σημείωσε ο κ. Doll. “Οι καταθέσεις αυτή τη στιγμή, έχουν, πρακτικά, απόδοση ίση με 0%. Κι ενώ στο τελευταίο τρίμηνο του 2008 και στο πρώτο τρίμηνο του 2009, οποιαδήποτε απόδοση φαινόταν ελκυστική απλά και μόνο εάν δεν ήταν αρνητική, μετά από μια άνοδο της τάξης του 60% στις τιμές των μετοχών, το 0% δεν είναι πια ελκυστικό, ” είπε. “Τους τελευταίους μήνες, οι επενδυτές έχουν αρχίσει να αξιοποιούν και πάλι τα μετρητά τους διαθέσιμα και πιστεύουμε ότι αυτή η τάση θα διατηρηθεί, φέρνοντας ούριο άνεμο στις χρηματιστηριακές αγορές.”

Ο κ. Doll πιστεύει ότι στις αρχές του 2010, κατά πάσα πιθανότητα μέσα στο πρώτο τρίμηνο, η ανεργία θα φτάσει στο υψηλότερό της σημείο, ενώ η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας θα γυρίσει σε θετικό πρόσημο. “Οι προβλέψεις μας για τον ρυθμό ανάκαμψης της οικονομίας ο οποίος θα είναι πιο αργός από το φυσιολογικό, συνάδουν με την άποψη ότι η αύξηση στις θέσεις εργασίας θα είναι μικρή και σταδιακή, γεγονός που θα κρατήσει την ανεργία σε υψηλά επίπεδα,” ανέφερε ο κ. Doll. “Μπορεί να περάσουν πολλά χρόνια πριν δούμε την ανεργία στις ΗΠΑ να πέφτει κάτω από το 8%.”

Ο πληθωρισμός, πιθανότατα, θα παραμείνει υπό έλεγχο, σημείωσε ο κ. Doll. “Η ανησυχία για την άνοδο του πληθωρισμού είναι πρώωρη, ιδιαίτερα όταν αναφερόμαστε στον ανεπτυγμένο κόσμο,” είπε. “Ανάμεσα στους παράγοντες που θα καταφέρουν να ρυθμίσουν τις όποιες πληθωριστικές πιέσεις, σημειώνουμε το μεγάλο πλεόνασμα που υπάρχει σήμερα τόσο στο παραγωγικό, όσο και στο εργατικό δυναμικό, καθώς και το γεγονός ότι ο πληθωρισμός, συνήθως, συνεχίζει να πέφτει για αρκετό διάστημα μετά την έναρξη ενός νέου κύκλου ανάκαμψης. Την ίδια στιγμή, συνεχίζουμε να μην έχουμε ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που λειτουργεί κανονικά, γεγονός που καθιστά απίθανο να δούμε μια έντονη αύξηση στην παροχή χρήματος, η οποία θα πυροδοτούσε τον πληθωρισμό”.


Προτιμώμενοι Κλάδοι : Υπηρεσίες υγείας, Τεχνολογία πληροφορικής και Τηλεπικοινωνίες

Ο κλάδος των υπηρεσιών υγείας, της τεχνολογίας πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών βρίσκονται ανάμεσα σε αυτούς που προτιμά ο κ. Doll για το 2010. Από τους κλάδους με αμυντικά χαρακτηριστικά, βασική επιλογή αποτελεί ο κλάδος υπηρεσιών υγείας, καθώς προσφέρει σχετικά φτηνές αποτιμήσεις και αξιόλογη ανάπτυξη κερδών. “Τα προβλήματα που έχουν να κάνουν με τη μεταρύθμιση του συστήματος Υγείας αντιμετωπίζονται σιγά σιγά, αλλά είναι βέβαιο ότι θα επιλυθούν. Η παρατεινόμενη αβεβαιότητα, όμως, συνεχίζει να επηρεάζει ολόκληρο τον κλάδο και δημιουργεί αγοραστικές ευκαιρίες, τις οποίες βέβαια, θα πρέπει κανείς να εξετάζει πολύ προσεκτικά,” δήλωσε ο κ. Doll. “Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, έχουμε δείξει την προτίμηση μας σε εταιρείες υψηλής ποιότητας.”

Πολλές από τις εταιρείες πληροφορικής ξεχωρίζουν γιατί διαθέτουν εξαιρετικά ποιοτικούς ισολογισμούς και αξιόπιστες προβλέψεις χρηματοροών. “Επειδή ο συγκεκριμένος κλάδος πήγε καλά μέσα στο 2009, προχωρήσαμε σε μια μικρή μείωση της έκθεσης μας στις εταιρείες τεχνολογίας, οι οποίες όμως συνεχίζουν να μας αρέσουν και γι’ αυτό, όταν έρθει η ώρα να πάρουμε τα κέρδη μας από άλλους κλάδους, εδώ θα αναζητήσουμε τις ευκαιρίες νέων τοποθετήσεων,” ανέφερε ο κ. Doll.

“Οι Τηλεπικοινωνίες είναι μια κλασική αμυντική κίνηση,” λέει ο κ. Doll. “Σε αυτό το κλίμα, ο κλαδος των Τηλεπικοινωνιών επωφελείται επίσης και από τα υψηλά μερίσματα, και από το καλό επίπεδο χρηματοροών.”


Η επόμενη δεκαετία : Πιο συχνή η ύφεση, η Κίνα σε ανοδική τροχιά

Ο κ. Doll πιστεύει, επίσης, ότι μέσα στα επόμενα 10 χρόνια θα έχουμε μεν κέρδη από τα χρηματιστήρια, αλλά θα βρεθούμε αντιμέτωποι με την ύφεση περισσότερες φορές.

Επιπλέον, μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, οι αναδυόμενες αγορές θα εξελιχθούν σε ακόμη μεγαλύτερη οικονομική και χρηματιστηριακή δύναμη, είπε ο κ. Doll. “Οι καταναλωτές των αναδυόμενων αγορών είναι αυτοί που θα οδηγήσουν την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας ”, δήλωσε. “Η πολιτική και η οικονομική άνοδος της Κίνας θα συνεχιστεί. Από την άλλη πλευρά, η δημογραφική γήρανση και η μείωση του πληθυσμού θα μεταφέρει στην Ευρώπη ορισμένα από τα προβλήματα που έζησε πρόσφατα η Ιαπωνία.”


Οι προβλέψεις για το 2010

Ιδού οι προβλέψεις του κ. Doll για το 2010, μαζί με τα ολοκληρωμένα σχόλια του ιδίου σχετικά με τις κυρίαρχες τάσεις. “Συνοπτικά, το 2010 είναι πιθανό να αποτελέσει μια χρονιά όπου θα συνεχιστεί μια μετριοπαθής πορεία κυκλικής ανάκαμψης, με τα εμπόδια να εντοπίζονται στα δομικά προβλήματα που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν οι περισσότερες χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου,” ανέφερε ο κ. Doll.

1. Η αμερικανική οικονομία αναπτύσσεται το 2010 με ρυθμό μεγαλύτερο του 3% και υπερτερεί έναντι των οικονομιών των χωρών του G-7.
Πιστεύουμε ότι οι δυνάμεις που θα επικρατήσουν θα δώσουν μια θετική συνισταμένη προς την κατεύθυνση της αναθέρμανσης της οικονομίας και θα επιτρέψουν στην οικονομία να αναπτυχθεί με πραγματικό ρυθμό που θα υπερβαίνει το 3%, υπερβαίνοντας τα δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό θα έφερνε την ανάπτυξη σ’ ένα επίπεδο που βρίσκεται επάνω από τη μακροχρόνια τάση της, αλλά αρκετά πιο κάτω από το αντίστοιχο μιας κανονικής κυκλικής ανάκαμψης. Η μόνη από τις χώρες του G-7 που είναι πιθανό να συναγωνιστεί τις ΗΠΑ όσον αφορά την πραγματική ανάπτυξη, είναι ο Καναδάς. Στους κύριους αναπτυξιακούς παράγοντες θα πρέπει να συμπεριληφθούν η αλλαγή της τάσης όσον αφορά τα αποθέματα, τις εξαγωγές και τις κεφαλαιουχικές δαπάνες των επιχειρήσεων. Από την άλλη, περιμένουμε ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές κυβερνήσεις, καθώς και οι καταναλωτές θα αποδειχτούν αντιστάσεις στην αναπτυξιακή πορεία. Επίσης, θετική είναι και η υψηλή απόδοση των ομολόγων, την οποία τονίζουν τα πολύ χαμηλά βραχυχρόνια επιτόκια. Περιμένουμε ότι οι καταναλωτές θα αρχίσουν σταδιακά να ξοδεύουν περισσότερα, παρόλο που θα εξακολουθήσουν να αποπληρώνουν τα δάνεια τους.

2. Στις αρχές του 2010 η ανάπτυξη νέων θέσεων εργασίας επιστρέφει σε θετικό πρόσημο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά η ανεργία διατηρείται πεισματικά σε υψηλά επίπεδα.
Η ανεργία και τα αντίστοιχα στατιστικά μεγέθη ανήκουν στους παραδοσιακούς δείκτες μέτρησης των αποτελεσμάτων (lagging indicators) ενός μακροοικονομικού κύκλου. Ο τωρινός κύκλος δεν φαίνεται πιθανό να αποτελέσει την εξαίρεση. Καθώς πιστεύουμε ότι η περίοδος της ύφεσης τελείωσε στο τρίτο τρίμηνο, πιστεύουμε επίσης ότι στις αρχές του 2010, κατά πάσα πιθανότητα μέσα στο πρώτο τρίμηνο, η ανεργία θα φτάσει στο υψηλότερο σημείο της και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας θα γυρίσει σε θετικό έδαφος. Η μηνιαία καταγραφή του επιπέδου των μισθών (εξαιρουμένων όσων εργάζονται σε αγροτικές δουλειές, καθώς και σε κρατικές θέσεις ή ΜΚΟ - non-farm payroll survey), και η αντίστοιχη εβδομαδιαία όσων υποβάλλουν για πρώτη φορά αίτηση για επίδομα ανεργίας, υποστηρίζουν τον παραπάνω ισχυρισμό. Οι εκτιμήσεις μας για μια πιο αργή οικονομική ανάκαμψη είναι σύμφωνες με την άποψη που θέλει την ανάπτυξη νέων θέσεων εργασίας να ακολουθεί ένα μέτριο ρυθμό, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα το ποσοτό ανεργίας να παραμένει υψηλό. Ίσως χρειαστεί να περάσουν αρκετά χρόνια πριν δούμε το δείκτη ανεργίας στις Ηνωμένες Πολιτείες να πέφτει κάτω από το 8%. Παρόλα αυτά, η πρόθεση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να προσλάβει μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους 1.4 εκατομμύρια προσωρινά απασχολούμενους, που συμπεριλαμβάνονται στην απογραφή, βοηθά στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Το γεγονός αυτό θα δημιουργήσει μια ψυχολογική ώθηση, προσωρινή μεν, αλλά ιδιαίτερα σημαντική.

3. Τα κέρδη αυξάνονται σημαντικά, παρά τον μέτριο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας.
Στην αρχή της οικονομικής κρίσης, το δεύτερο εξάμηνο του 2008, οι αμερικανικές επιχειρήσεις κινήθηκαν γρήγορα προς την κατεύθυνση της μείωσης των δαπανών τους, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους από τη μισθοδοσία. Επιπλέον, όσοι εργαζόμενοι παρέμειναν στη θέση τους άρχισαν να γίνονται πιο παραγωγικοί, όπως φαίνεται από τη μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας που καταγράφηκε ακόμη και στο μέσο της ύφεσης. Γι’ αυτό, πιστεύουμε ότι μια μικρή βελτίωση στα έσοδα των επιχειρήσεων μπορεί να οδηγήσει σε μια πολύ σημαντική αύξηση των κερδών τους. Η δημιουργία νέων αποθεμάτων σε συνδυασμό με το ασθενέστερο δολάριο (που μεταφράζεται σε ευνοϊκότερες ισοτιμίες) θα βοηθήσουν την ανάκαμψη της κερδοφορίας. Είναι πιθανό ακόμη και με οικονομική ανάκαμψη κάτω του μέσου όρου να οδηγηθούμε σε ισχυρή βελτίωση των κερδών των επιχειρήσεων. Θα πρέπει να επισημάνουμε την αυξανόμενη αποσύνδεση που παρατηρείται ανάμεσα στην αμερικανική οικονομία (η οποία επηρεάζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την εγχώρια κατανάλωση) και τα κέρδη του αμερικανικού χρηματιστηρίου (το οποίο εξαρτάται, όλο και περισσότερο, από επιχειρηματικές δραστηριότητες εκτός Ηνωμένων Πολιτειών). Σε πιο μακροχρόνια βάση, το μοναδιαίο κόστος εργασίας στα αμερικανικά εργοστάσια παραμένει σχεδόν αμετάβλητο από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, ενώ τα αντίστοιχα μεγέθη εκτός ΗΠΑ έχουν σημειώσει σημαντική αύξηση.

4. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες ο πληθωρισμός εξακολουθεί να μην αποτελεί θέμα προβληματισμού.
Η εγρήγορση σε σχέση με τον πληθωρισμό έχει πάντα μια λογική, αλλά η γνώμη μας είναι ότι οι φόβοι για αύξηση του πληθωρισμού είναι πρώιμοι, ειδικά στον ανεπτυγμένο κόσμο. Η άποψη αυτή ενισχύεται από το πλεόνασμα που υπάρχει σήμερα τόσο στο παραγωγικό, όσο και στο εργατικό δυναμικό, από την μη ομαλή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος (η οποία, υπό άλλες συνθήκες, θα οδηγούσε στην έντονη αύξηση της ταχύτητας κυκλοφορίας του χρήματος), καθώς και από το γεγονός ότι ο πληθωρισμός συνήθως συνεχίζει να πέφτει για αρκετό διάστημα μετά την έναρξη ενός νέου κύκλου ανάκαμψης. Η προσεκτική παρακολούθηση του πληθωρισμού είναι κλειδί. Έχει ειπωθεί σχετικά, ότι “η μείωση του πληθωρισμού είναι ο καλύτερος φίλος των αγορών, ενώ η αύξησή του ο χειρότερος εχθρός τους.”

5. Τα επιτόκια ανεβαίνουν σε ολόκληρο το τμήμα της καμπύλης απόδοσης των ομολόγων, παρασύροντας ακόμη και τα κρατικά αμοιβαία κεφάλαια.
Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι για τους οποίους η απόδοση των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου είναι πιθανό να ανέβει ψηλότερα, και από το μηδενικό σχεδόν επίπεδο στο οποίο βρίσκεται σήμερα το βραχυπρόθεσμο τμήμα της σχετικής καμπύλης, και από το 3.5 % που αποδίδεται στο τέλος της δεκαετούς διάρκειας. Το πραγματικό επιτόκιο βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και η τιμή του χρυσού, η οποία αποτελεί έναν καλό πρόδρομο δείκτη για τα επιτόκια, έχει κινηθεί ανοδικά. Η πιθανότητα να προβεί η Κεντρική Τράπεζα σε μια ‘κανονικοποίηση’, καθώς η οικονομία συνεχίζει να ανακάμπτει, σε συνδυασμό με τη μεγάλη προσφορά κρατικών ομολόγων, ενδέχεται να δημιουργήσουν μια ελαφριά ανοδική πίεση και να μετατοπίσουν σε υψηλότερα επίπεδα την καμπύλη απόδοσης των ομολόγων. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επαλήθευση μιας τέτοιας πρόβλεψης είναι ένα αξιοπρεπές επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης (Πρόβλεψη #1) και η συνέχιση ενός μέτριου ρυθμού δημιουργίας θέσεων εργασίας (Πρόβλεψη #2). Κατά την άποψη μας, η αύξηση του πληθωρισμού δεν αποτελεί απαραίτητη συνθήκη για την επαλήθευση αυτής της πρόβλεψης, εάν ληφθεί υπόψη το απόλυτα χαμηλό σημείο εκκίνησης των πραγματικών επιτοκίων. Με άλλα λόγια, όσο συνεχίζουμε να απομακρυνόμαστε από το “φόβο” και τα χαμηλά επιτόκια που αυτός συνεπάγεται (κατάσταση η οποία θα οδηγούσε σε κανονιστική παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας), δημιουργούμε το υπόβαθρο για την αύξηση των αποδόσεων.

6. Οι αμερικανικές μετοχές υπερτερούν σε απόδοση, συγκρινόμενες με τα μετρητά και με τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου, αλλά και με τις περισσότερες ανεπτυγμένες αγορές.
Περιμένουμε ότι η χρηματιστηριακή ανάκαμψη που ξεκίνησε το Μάρτιο του 2009 θα συνεχιστεί το 2010, αλλά σε πιο αργούς ρυθμούς, ενώ ενδεχομένως κατά τη διάρκεια της ανοδικής πορείας θα παρουσιαστούν διακοπές. Παρόλο που οι αποτιμήσεις δεν έχουν αυξηθεί πολύ, πιστεύουμε ότι η χρηματιστηριακή αγορά βρίσκεται σε μια μετάβαση από τη φάση της βελτίωσης των P/E, η οποία χαρακτηρίζει μια κυκλική αγορά που βρίσκεται σε έντονη ανοδική πορεία (‘ταύρος’), στη φάση όπου τον πρώτο λόγο έχουν οι κερδοφορίες. Στη φάση αυτή δεν υπάρχει συνήθως τόσος αναβρασμός όσο στην προηγούμενη, ενώ υπάρχουν περισσότερες αναταράξεις καθώς η ηλικία του ‘ταύρου’ αρχίζει να παίζει το ρόλο της και ανακόπτει σταδιακά την ταχύτητά του. Στους παράγοντες οι οποίοι συνηγορούν υπέρ της εποικοδομητικής αυτής άποψης περιλαμβάνονται η ρευστότητα που προσέφερε η κρατική στήριξη, η συνεχιζόμενη σημαντική βελτίωση των κερδών, ο θετικός αντίκτυπος της ανάπτυξης και άλλων χωρών εκτός των ΗΠΑ, η βελτίωση στις επενδύσεις και στις τιμές των εμπορευμάτων, καθώς και η προσδοκία επιστροφής του μικροεπενδυτών στις χρηματιστηριακές αγορές. Στους ενδεχόμενους κινδύνους που θα προκαλέσουν αρνητικές εξελίξεις και πορεία προς τα κάτω θα πρέπει να συμπεριληφθούν μια πολύ γρήγορη αύξηση των επιτοκίων ή/και μια απότομη πτώση του δολαρίου, ενδεχόμενες λαϊκιστικές κορώνες που θα μεταφραστούν σε νομοθετικές πρωτοβουλίες, ή μια γεωπολιτική κρίση. Το ενδεχόμενο κίνησης προς τα επάνω ενισχύεται εάν οι πιστωτικές αγορές ομαλοποιηθούν ταχύτερα του αναμενόμενου και/ή εάν προκύψουν σημαντικές θετικές εκπλήξεις αναφορικά με τις κερδοφορίες των επιχειρήσεων.

7. Οι αναδυόμενες αγορές υπερτερούν καθώς οι αναδυόμενες οικονομίες παρουσιάζουν ρυθμούς ανάπτυξης σημαντικά υψηλότερους σε σύγκριση με τις ανεπτυγμένες περιοχές.
Το 2010, για άλλη μια φορά, οι αγορές των αναδυόμενων οικονομιών θα πρέπει να παρουσιάσουν σημαντικά ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Οι αναδυόμενες οικονομίες, αφού σημείωσαν πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης ίσο σχεδόν με 2% το 2009 (σε σύγκριση με το 3 % συρρίκνωσης των οικονομιών του ανεπτυγμένου κόσμου), περιμένουμε ότι το 2010 θα υπερβούν το 5%, ενώ οι ανεπτυγμένες οικονομίες θα καταφέρουν έναν πραγματικό ρυθμό ανάμεσα στο 2% και το 3%. Η πιο ισχυρή ανάπτυξη θα πρέπει να προέλθει από τις χώρες της Ασίας (εκτός της Ιαπωνίας), με πρωτοπόρους για άλλη μια φορά την Κίνα και την Ινδία. Στις αναδυόμενες οικονομίες ο ισχυρότερος ρυθμός ανάπτυξης που οδηγεί σε πιο υγιή αύξηση της κερδοφορίας, σε μεγαλύτερα κέρδη, και σε λιγότερα προβλήματα στους ισολογισμούς, θα πρέπει να μεταφραστούν σε καλύτερη απόδοση των χρηματιστηριακών τους αγορών. Οι αποτιμήσεις των επιχειρήσεων παραμένουν σε discount σε σχέση με τις ανεπτυγμένες αγορές, και θα πρέπει με την πάροδο του χρόνου να κινηθούν προς υψηλότερα επίπεδα, δεδομένων των ισχυρών μακροχρόνιων προοπτικών. Παρόλα αυτά, στις αναδυόμενες αγορές είναι πιθανό η μεταβλητότητα να διατηρηθεί σε επίπεδα υψηλότερα αυτής του ανεπτυγμένου κόσμου.

8. Οι κλάδοι υπηρεσιών υγείας, τεχνολογίας πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών υπερτερούν έναντι του κλάδου των τραπεζών, των οργανισμών κοινής ωφέλειας και των πρώτων υλών.
Γενικά, προτρέπουμε τους επενδυτές να διακρατήσουν τις ποιοτικές μετοχές των χαρτοφυλακίων τους, δηλαδή τις μετοχές εταιρειών με ισχυρούς ισολογισμούς, με καλά επίπεδα χρηματοροών και με κάποια σχετική οικονομική ανεξαρτησία. Πιστεύουμε ότι αυτή είναι μια συνετή στρατηγική, εάν λάβουμε υπόψη τα πολύ υψηλά κέρδη των λιγότερο ποιοτικών τίτλων το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο του 2009, τις χαμηλές αποτιμήσεις των ποιοτικών μετοχών σε σχέση με τις μετοχές χαμηλότερης ποιότητας, καθώς και τις προβλέψεις για οικονομική ανάκαμψη κάτω του μέσου όρου (sub-par recovery). Από πλευράς κλάδων, δείχνουμε προτίμηση στις εταιρείες υπηρεσιών υγείας λόγω της συνεχιζόμενης ανόδου των αποτιμήσεων τους (μετά τα σύννεφα που δημιούργησε η μεταρρύθμιση στο χώρο της υγείας), στις εταιρείες πληροφορικής τεχνολογίας λόγω των ρυθμών ανάπτυξης και της πολυεθνικής τους παρουσίας, και στις εταιρείες τηλεπικοινωνιών για τα αμυντικά τους χαρακτηριστικά, τα υψηλά μερίσματα και τις μεγάλες χρηματοροές. Είμαστε επιφυλακτικοί όσον αφορά τις τράπεζες λόγω των προβλημάτων που συνεχίζουν να έχουν στους ισολογισμούς τους, τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας εξαιτίας των μη ελκυστικών αποτιμήσεων, και τις επιχειρήσεις παραγωγής πρώτων υλών διότι πιστεύουμε ότι στην περίπτωση τους οι προσδοκίες είναι υπερβολικά υψηλές.

9. Οι ισχυρές χρηματοροές και η αργοί ρυθμοί ανάπτυξης οδηγούν σε αύξηση των συγχωνεύσεων και των εξαγορών επιχειρήσεων.
Όσον αφορά τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές επιχειρήσεων, το δεύτερο εξάμηνο του 2009 παρουσιάστηκε μια σχετικά αυξημένη δραστηριότητα η οποία όμως παρέμεινε κάτω από τα επίπεδα προηγούμενων περιόδων. Η απογοήτευση που θα προκαλέσουν οι αργοί ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας είναι πιθανό να οδηγήσουν κάποιες επιχειρήσεις στην κατεύθυνση της εξαγοράς ή της συγχώνευσης, σε μια προσπάθεια να δώσουν περαιτέρω ώθηση στην ανάπτυξιακή τους πορεία. Γενικά, οι ισχυροί ισολογισμοί, η υπερβάλλουσα ρευστότητα, καθώς και οι μεγάλες και αυξανόμενες χρηματοροές αποτελούν ενδείξεις που στηρίζουν μια τέτοια άποψη. Οι δείκτες Τιμής/Λογιστική αξία (Price-to-book), Τιμής/Κανονικοποιημένα Κέρδη(price-to-normalized earnings), καθώς και άλλοι ανάλογοι δείκτες αποτίμησης δεν είναι υπερβολικά υψηλοί. Οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές μπορούν να υλοποιηθούν με διάφορες μορφές, σε ολόκληρο το φάσμα της οικονομικής δρασηριότητας και σε όλους τους κλάδους.

10. Οι Ρεπουμπλικάνοι καταγράφουν σημαντικά κέρδη στη Γερουσία και στη Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά οι Δημοκρατικοί διατηρούν σταθερό τον έλεγχο του Κονγκρέσου.
Οι εκλογικές προβλέψεις είναι πάντοτε παρακινδυνευμένες, δεδομένου του πόσο γρήγορα μπορεί να μεταβληθεί το πολιτικό τοπίο. Η άποψη μας είναι ότι η πραγματικότητα των ‘αριθμών’ θα κάνει εξαιρετικά δύσκολο για τους Ρεπουμπλικάνους ο,τιδήποτε άλλο εκτός από το να τσαλακώσουν (ενδεχομένως σε σημαντικό βαθμό) την κυριαρχία των Δημοκρατικών στο Κονγκρέσο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ποσοστό του αμερικανικού λαού που εγκρίνει τους χειρισμούς (και των δύο κομμάτων) στο Κονγκρέσο παραμένει χαμηλό, το ποσοστό αποδοχής του προέδρου κινείται γύρω από το 50% , ενώ οι ενδιάμεσες εκλογές, γενικά, δεν έχουν υπάρξει ευνοϊκές για τους προέδρους που βρίσκονται στην πρώτη τους θητεία. Κατά συνέπεια, η πρόβλεψή μας είναι ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα κερδίσουν λιγότερες από τις μισές έδρες που χρειάζονται για να αποκτήσουν τον έλεγχο σε οποιοδήποτε από τα δύο σώματα του Κοινοβουλίου. Όσον αφορά το νομοθετικό έργο, η ημερήσια διάταξη είναι, ως συνήθως, γεμάτη από καλές προθέσεις, αλλά η πολιτική πραγματικότητα υποδεικνύει ότι σε μια προεκλογική χρονιά μάλλον περνούν λίγα νομοσχέδια με μεγάλη σημασία.


Συμπληρωματικά προς τις ετήσιες προβλέψεις του, ο κ. Doll προχωρά επίσης σε μια σειρά από προβλέψεις για τα επόμενα 10 χρόνια:

1. Οι αμερικανικές μετοχές, μετά τη χειρότερη δεκαετία από το 1930, καταγράφουν υψηλές μονοψήφιες αποδόσεις, της τάξης του 6% έως 8% ετησίως.

2. Στο διάστημα αυτής της δεκαετίας τα φαινόμενα οικονομικής ύφεσης είναι πιο συχνά σε σχέση με ό,τι παρατηρήθηκε τα προηγούμενα 20 χρόνια, όπου η ύφεση έκανε την εμφάνιση της μόνο μία φορά ανά δεκαετία.

3. Οι υπηρεσίες υγείας, η τεχνολογία πληροφορικής και οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας είναι οι κλάδοι που οδηγούν την οικονομική ανάπτυξη των Ηνωμένων Πολιτειών.

4. Όσο προχωρούμε στην επόμενη δεκαετία η κυριαρχία του αμερικανικού δολαρίου συνεχίζει να μειώνεται.

5. Στον ανεπτυγμένο κόσμο τα επιτόκια κινούνται με ακανόνιστο τρόπο προς υψηλότερα επίπεδα.

6. Η προάσπιση ιδίων συμφερόντων οδηγεί τα κράτη σε περισσότερες πολιτικές κι εμπορικές συγκρούσεις.

7. Ορισμένα από τα προβλήματα της Ιαπωνίας μεταφέρονται και στην Ευρώπη εξαιτίας της γήρανσης και της μείωσης του πληθυσμού.

8. Οι καταναλωτές των αναδυόμενων αγορών οδηγούν την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.

9. Η στάθμιση των αναδυόμενων αγορών στους παγκόσμιους δείκτες αυξάνεται κατα 10 ποσοστιαίες μονάδες.

10. Η οικονομική και η πολιτική άνοδος της Κίνας συνεχίζεται.


Αποτίμηση των προβλέψεων για το 2009

Ο κ. Doll προχώρησε, επίσης, στην ανακεφαλαίωση / αποτίμηση όσων είχε προβλέψει για το 2009. Για κάθε μία από τις προγνώσεις του κατέγραψε το σκορ, καθώς και την εκτίμησή του για τα πραγματικά γεγονότα. Για το 2009 ο κ. Doll είχε ανακοινώσει 12 προβλέψεις, έτσι ώστε να μπορέσει να αποτυπώσει καλύτερα ολόκληρο το φάσμα των βασικών οικονομικών και δημοσιονομικών θεμάτων ή προβλημάτων που, πιθανότατα, θα καθόριζαν την ετήσια απόδοση των επενδυτικών επιλογών.


“Από τότε που δημοσιεύσαμε τις προβλέψεις για το 2009, ένα χρόνο πριν, πολλά έχουν αλλάξει στην οικονομία και στις αγορές,” δήλωσε ο κ. Doll. “Η παγκόσμια οικονομία έζησε μια απειλητική ύφεση, αλλά οι διαμορφωτές της δημοσιονομικής πολιτικής κατάφεραν να απομακρύνουν τον κίνδυνο ενός ευρέως αποπληθωρισμού. Τα χρηματιστήρια ανέκαμψαν δυναμικά, αλλά παρέμειναν εξαιρετικά ευμετάβλητα.”

Μετά από ένα πολύ δύσκολο 2008, στη διάρκεια του οποίου ολόκληρος ο κόσμος βρέθηκε στη δίνη μιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης που, σχεδόν, δεν είχε ιστορικό προηγούμενο, οι μετοχές εγκαινίασαν το 2009 με ακόμη μια πτώση, η οποία στις ΗΠΑ έφτασε το 35 %, καθώς οι φόβοι από το ενδεχόμενο της ύφεσης και από την κρατικοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα πίεσαν τους επενδυτές, σημείωσε ο κ. Doll. Από τα χαμηλά του Μαρτίου του 2009, οι μετοχές κατάφεραν να καλπάσουν προς υψηλότερες τιμές, καθώς οι φόβοι άρχισαν να διαλύονται όταν οι επενδυτές άρχισαν να διαπιστώνουν ότι η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα άρχισε να ανακάμπτει χάρη στη πιο μαζική παγκόσμια δημοσιονομική και οικονομική παρέμβαση που θα μπορούσε κανείς να φανταστεί.

“Περιγράψαμε το φαινόμενο σα μια διελκυστίνδα ανάμεσα στις δυνάμεις του αποπληθωρισμού στον οποίο οδηγούσε η απομόχλευση, και τις δυνάμεις της αναθέρμανσης της οικονομίας τις οποίες υπηρετούσε η παρεμβατική πολιτική,” είπε ο κ. Doll. “ Κι ενώ η απομόχλευση, μαζί και με άλλες αποπληθωριστικές δυνάμεις, δεν εγκατέλειψε τη σκηνή, η συνεπής κι επιθετική πολιτική κατάφερε να βάλει εμπρός τη διαδικασία αναθέρμανσης της οικονομίας. Το 2009 έφερε σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο αρνητική πραγματική, και ισχνή ονομαστική ανάπτυξη, καθώς και σημαντική μείωση στα κέρδη των επιχειρήσεων. Όμως, παρά το σκηνικό αυτό, οι πιο ‘επισφαλείς’ επενδυτικές επιλογές ξεπέρασαν σε απόδοση τα πιο ‘ασφαλή’ προϊόντα, καθώς η παράπλευρη ρευστότητα (sidelined cash), η οποία μέχρι τότε απέφερε σχεδόν μηδενικά κέρδη, άρχισε να επιστρέφει στις χρηματιστηριακές αγορές.”

Η χρονιά έκλεισε με υψηλά κέρδη στις χρηματιστηριακές αγορές, οι οποίες παρέμειναν ευμετάβλητες, καθώς και με τις προσπάθειες κυκλικής αναθέρμανσης να οδηγούν τις εξελίξεις και να σκεπάζουν τα δομικά προβλήματα που εξακολουθούν να υπάρχουν, ανέφερε ο κ. Doll.

“Συνολικά, αν ρίξουμε μια ματιά στις προβλέψεις που κάναμε την περασμένη χρονιά, θα δούμε ότι το σκηνικό που διαμορφώθηκε τόσο στην οικονομία, όσο και στις αγορές, ήταν εκπληκτικά κοντά σε όσα αναμέναμε, ” σημείωσε ο κ. Doll.

1. Η αμερικανική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με τη μείωση του ονομαστικού ΑΕΠ, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά τα τελευταία 50 χρόνια.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Παρόλο που δεν έχει υπάρξει ακόμη επίσημη ανακοίνωση, φαίνεται σαφές ότι η “Μεγάλη Ύφεση” έχει φτάσει στο τέλος της, αλλά η ανάκαμψη του δεύτερου εξαμήνου δε θα είναι αρκετή για να εμποδίσει τον ονομαστικό ρυθμό ανάπτυξης (μη προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό) να κλείσει με αρνητικό πρόσημο για ολόκληρο το 2009. Όταν θα είναι έτοιμα τα τελικά στοιχεία, περιμένουμε να διαπιστώσουμε αρνητική ανάπτυξη του αμερικανικού ΑΕΠ κατά ένα ποσοστό μεταξύ 2% και 3%.

2. Ο ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας πέφτει κάτω από το 2 % για πρώτη φορά από το 1991.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Η παγκόσμια οικονομία έφτασε στο χαμηλότερο σημείο της στις αρχές του χρόνου, ενώ η συνολική ετήσια ανάπτυξη κυμάνθηκε μάλιστα σε επίπεδα ελαφρώς χαμηλότερα απ’ ό,τι περιμέναμε. Είναι πιθανό ότι, σε παγκόσμια επίπεδο, η ανάπτυξη για το σύνολο του 2009 μπορεί να βρεθεί κάτω από το μηδέν.

3. Σε πολλές από τις ανεπτυγμένες χώρες, ο πληθωρισμός πέφτει σε επίπεδα κοντά στο μηδέν, αλλά αποφεύγεται μία γενικευμένη αποπληθωριστική κρίση.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Τα καινοτόμα και πολυεπίπεδα προγράμματα στήριξης που υλοποίησαν οι διαμορφωτές της δημοσιονομικής πολιτικής σε ολόκληρο τον κόσμο, βοήθησαν σε μεγάλο βαθμό, να κρατηθεί ο πληθωρισμός στα επίπεδα του μηδενός για το 2009, με το δείκτη τιμών καταναλωτή να μειώνεται κατά περίπου 0.5% στις Ηνωμένες Πολιτείες και κατά 1.0% στην Ιαπωνία. Ο πληθωρισμός στην Ευρώπη ήταν γύρω στο + 0.5%.

4. Η απόδοση των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου στο τέλος του 2009 θα έχει αυξηθεί με ρυθμό υψηλότερο του αντίστοιχου για το 2008.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Η απόδοση των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου αυξήθηκε σημαντικά στην αρχή του 2009 και καθώς η οικονομία άρχισε να δείχνει σημάδια βελτίωσης. Από τότε η απόδοση των ομολόγων έχει παραμένει σχεδόν αμετάβλητη. Η κλίση της καμπύλης απόδοσης, είναι σαφές ότι αυξήθηκε μέσα στο 2009, και παρόλο που δε σημειώθηκε κάποια μεταβολή στα πολύ βραχυπροθεσμα επιτόκια, η απόδοση των ομολόγων κυμάνθηκε, σε γενικές γραμμές, σε υψηλότερα επίπεδα από την προηγούμενη χρονιά.

5. Τα κέρδη των επιχειρήσεων θα συνεχίσουν να υποχωρούν με διψήφιο ποσοστό και στο 2009, γεγονός που θα αποτελέσει την πρώτη μείωση κερδών σε διαδοχικές χρήσεις από τη δεκαετία του 1930.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Όπως και η οικονομία, έτσι και τα εταιρικά κέρδη παρουσίασαν μια σχετική βελτίωση της εικόνας τους από την αρχή της χρονιάς, αλλά παραμένουν ισχνά, σε σύγκριση με τα ιστορικά στοιχεία. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, η κερδοφορία των επιχειρήσεων υποχωρεί με διψήφιο ποσοστό. Υπολογίζεται ότι για το 2009 η πτώση πρέπει να κυμαίνεται κάπου μεταξύ του 17% και του 18%.


6. Η διαφορά ανάμεσα στην απόδοση των κρατικών και των μη κρατικών ομολόγων (εταιρικών, δημοτικών, υψηλής απόδοσης, σταθερού εισοδήματος) θα μικρύνει το 2009.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Ένα από τα πρωτοσέλιδα του 2009 αφορούσε το πόσο μειώθηκε το spread ανάμεσα στα κρατικά ομόλογα και τα ομόλογα υψηλής απόδοσης καθώς τα προϊόντα αυτά άρχισαν να δημοσιεύουν εντυπωσιακά ισχυρές αποδόσεις. Παρόμοια συμπεριφορά διαπιστώσαμε και στα δημοτικά και τα εταιρικά ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης, καθώς βελτιώνονταν τα οικονομικά στοιχεία.

7. Οι τιμές των αμερικανικών μετοχών θα καταγράψουν διψήφιο ποσοστό αύξησης μέσα στο 2009.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Αυτή ήταν μια πρόβλεψη η επαλήθευση της οποίας έδειχνε αδύνατη πίσω στο Μάρτιο 2009, όταν ο δείκτης S&P 500 έφτασε στο χαμηλότερο σημείο του 667. Παρά το γεγονός αυτό, χάρη στην εντυπωσιακή ανάκαμψη που σημειώθηκε από τότε, οι τιμές των αμερικανικών μετοχών έχουν καταγράψει κέρδη ελαφρώς πάνω από το 20 % για το σύνολο του έτους.

8. Η απόδοση των αμερικανικών μετοχών είναι καλύτερη από αυτή των ευρωπαϊκών, ενώ οι αναδυόμενες αγορές αποδίδουν καλύτερα από τις ανεπτυγμένες.
Αποτέλεσμα = Ημίσωστο
Σίγουρα η πρόβλεψη ήταν σωστή στο κομμάτι που αφορούσε τις αναδυόμενες αγορές, δεδομένου ότι σε εκείνες τις περιοχές σημειώθηκαν ορισμένα από τα πιο εντυπωσιακά χρηματιστηριακά κέρδη του έτους. Παρόλα αυτά, κάναμε λάθος, όταν υποστηρίξαμε ότι οι ευρωπαϊκές μετοχές θα έχουν μικρότερη απόδοση από τις αντίστοιχες αμερικανικές. Βέβαια, σε κάθε περίπτωση, εμμένουμε στην άποψη που θέλει τις αμερικανικές μετοχές να δείχνουν το δρόμο μεταξύ των ανεπτυγμένων αγορών για το 2010.

9. Οι μετοχές των κλάδων της ενέργειας, των υπηρεσιών υγείας και της πληροφορικής ξεπερνούν σε απόδοση αυτές των βιομηχανικών υλικών, των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας και των τραπεζών.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Παρόλο που τα κέρδη του κλάδου των υπηρεσιών υγείας και της ενέργειας παρουσιάστηκαν σχετικώς αδύναμα, οι μετοχές των εταιρειών τεχνολογίας ξεπέρασαν κάθε προσδοκία το 2009. Όσον αφορά τους κλάδους που δεν προτιμήσαμε ιδιαίτερα, οι τράπεζες και οι πρώτες ύλες ανέκαμψαν λίγο αργότερα μέσα στη χρονιά, αλλά οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας εξακολούθησαν να υστερούν. Συνολικά, ένα καλάθι μετοχών των πρώτων κλάδων θα είχε καταγράψει μέσα στο 2009 καλύτερη απόδοση από ένα καλάθι μετοχών των άλλων, με όποια μέθοδο κι αν υπολογιστούν τα κέρδη (είτε price-, είτε market-weighted).

10. Η μεταβλητότητα των χρηματιστηρίων παραμένει σε υψηλά επίπεδα, καθώς παρατηρούνται κατά περιόδους απότομες άνοδοι ή πτώσεις των τιμών των μετοχών με διψήφιο ποσοστό.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Παρόλο που η μεταβλητότητα της Αγοράς μειώθηκε σε σχέση με το τέλος του 2008 και τις αρχές του 2009, οπότε και η κρίση βρισκόταν στην κορύφωση της, η χρονιά σημαδεύτηκε από μεγάλο volatility, το οποίο καταγράφηκε ιδιαίτερα έντονα με την απότομη πτώση στην αρχή της χρονιάς και με το δυνατό ράλυ τιμών που ακολούθησε.

11. Οι τιμές του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων φτάνουν στο κατώτατο σημείο τους και ξεκινούν να κινούνται ανοδικά μέχρι το τέλος του έτους, καθώς οι οικονομίες των αναδυόμενων αγορών αρχίζουν να ανακάμπτουν.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Καθώς η παγκόσμια οικονομία άρχισε να βελτιώνεται προς τα μέσα του έτους, οι τιμές των εμπορευμάτων εκτινάχθηκαν απότομα προς τα επάνω στο τέλος της άνοιξης και στην αρχή του καλοκαιριού. Οι τιμές του πετρελαίου από τότε έχουν μείνει σταθερές, αλλά σε άλλα εμπορεύματα (όπως στο χρυσό) συνέχισαν να καταγράφονται κέρδη. Στο σύνολό τους, οι τιμές των εμπορευμάτων βρίσκονται σαφώς σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.

12. Το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού στις ΗΠΑ θα εκτοξευθεί πάνω από το ένα τρις δολάρια, καθώς οι κρατικές δαπάνες συνεχίζουν να αυξάνονται.
Αποτέλεσμα = Σωστό
Με δεδομένη την απότομη αύξηση που σημειώθηκε αυτή τη χρονιά στις ομοσπονδιακές δαπάνες, το έλλειμμα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης πλησιάζει τώρα το $1.5 τρισεκατομμύριο δολάρια.

Πίνακας τελικών αποτελεσμάτων για το 2009:
Σωστά: 11
Ημίσωστα: 1
Λάθος: 0
Σύνολο: 11.5/12

Τι πρέπει να κάνει ένας επενδυτής;

Το ξεκίνημα μιας νέας χρονιάς αποτελεί πάντα μια καλή ευκαιρία για να αναθεωρήσετε, με τη βοήθεια του οικονομικού σας συμβούλου, τους επενδυτικούς σας στόχους, την κατανομή του κεφαλαίου σας στα διάφορα επενδυτικά προϊόντα, καθώς επίσης και για να προχωρήσετε στην αναδιάρθρωση του χαρτοφυλακίου σας, όπου είναι απαραίτητο. Έχοντας αυτά κατά νου, παραθέτουμε στη συνέχεια ορισμένες ιδέες τις οποίες κάποιοι επενδυτές ίσως θα ήθελαν να εξετάσουν:

• Αναζητείστε την ποιότητα σε όλα τις κεφαλαιοποιήσεις και σε όλα τα είδη των επενδύσεων: Όπως φάνηκε στις προβλέψεις μας, θα συνιστούσαμε να διατηρήσετε το ενδιαφέρον σας σε επενδύσεις υψηλής ποιότητας. Το σκηνικό στην οικονομία παραμένει αβέβαιο, κι έτσι μια στρατηγική που εστιάζει σε εταιρείες με διαθέσιμες χρηματορροές και βέβαιες προοπτικές κερδοφορίας μας φαίνεται απολύτως λογική. Παρόλο που δεν έχουμε κάποια ιδιαίτερη προτίμηση όσον αφορά το μέγεθος ή το χαρακτήρα των μετοχών, δίνουμε ένα μικρό προβάδισμα στις μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης που έχουν αναπτυξιακά χαρακτηριστικά.

• Εστιάστε σε καλύτερα τοποθετημένους κλάδους: Η απόδοση του κλάδου των εταιρειών πληροφορικής ξεχώρισε σαφώς μέσα στο 2009. Περιμένουμε ότι ο κλάδος της τεχνολογίας πληροφορικής (ΙΤ) θα έχει ακόμη μια καλή χρονιά μέσα στο 2010. Παρομοίως, μας αρέσουν οι κλάδοι υπηρεσιών υγείας και τηλεπικοινωνιών για τους λόγους που επισημαίνουμε παραπάνω. Όσον αφορά τις τράπεζες, περιμένουμε να δούμε διαγραφές απαιτήσεων, καθώς διατηρούνται τα πιστωτικά προβλήματα και θα προτείναμε να συνεχιστεί η μείωση θέσεων στο συγκεκριμένο κλάδο.

• Σκεφτείτε και με γεωγραφικά κριτήρια: Όσον αφορά τις ανεπτυγμένες αγορές, περιμένουμε ότι το οικονομικό περιβάλλον θα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό για τις αμερικανικές μετοχές. Επιπλέον, συνεχίζουμε να έχουμε και μια προτίμηση για τις αναδυόμενες αγορές.

• Θυμηθείτε ότι τα κέρδη θα έρθουν πιο δύσκολα : Για πολλούς λόγους, το “εύκολο χρήμα” σε αυτόν τον κύκλο έχει ήδη μοιραστεί. Την επόμενη χρονιά είναι πιθανό να δούμε διατήρηση της μεταβλητότητας και αυξημένες διαφορές ανάμεσα στους κερδισμένους και τους χαμένους. Σε ένα τέτοιο επενδυτικό περιβάλλον, οι επιλεκτικές κινήσεις θα αποδειχτούν κρίσιμες.




Σχετικά με τη BlackRock

Η BlackRock είναι ένας από τους ηγέτες στους τομείς της διαχείρισης επενδύσεων, της διαχείρισης επενδυτικού κινδύνου και της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών. Απευθύνεται τόσο σε θεσμικούς, όσο και σε μεμονωμένους επενδυτές λιανικής από ολόκληρο τον κόσμο. Το ενεργητικό κεφάλαιο που διαχειρίζεται η BlackRock ανέρχεται σε 3.2 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της 30ης Σεπτεμβρίου 2009 (pro forma). H BlackRock προσφέρει προϊόντα τα οποία καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα των διαβαθμίσεων όσον αφορά τον επενδυτικό κίνδυνο και υποστηρίζει διάφορους τύπους στρατηγικών διαχείρισης (ενεργητική, βελτιωμένη ή συνδεδεμένη με κάποιο δείκτη) σε όλες τις αγορές και για όλες τις κατηγορίες επενδυτικών προϊόντων, ώστε να ικανοποιούνται πλήρως οι ανάγκες των πελατών της. Τα προϊόντα της μπορούν να δομηθούν με διάφορες τεχνικές, και να πάρουν τη μορφή separate accounts, αμοιβαίων κεφαλαίων, iShares® (exchange-traded funds), ή άλλων κοινοπρακτικών (pooled) επενδυτικών οχημάτων. Επίσης, η BlackRock, μέσω του συστήματος BlackRock Solutions®, προσφέρει επιχειρησιακά συστήματα διαχείρισης επενδύσεων, καθώς και υπηρεσίες διαχείρισης κινδύνου ή παροχής οικονομικών συμβουλών σε μία ευρεία βάση θεσμικών επενδυτών. Με έδρα την Νέα Υόρκη, η εταιρεία διαθέτει περισσότερους από 8.500 εργαζομένους σε 24 χώρες. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλείστε να επισκεφτείτε το διαδικτυακό τόπο της εταιρείας στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.blackrock.com.

Οι διεθνείς επενδύσεις ενέχουν επιπρόσθετους κινδύνους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι σχετικοί με τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, με την περιορισμένη ρευστότητα, με τις επιλογές των κυβερνήσεων όσον αφορά το κανονιστικό πλαίσιο, καθώς και με την πιθανότητα μεγάλης μεταβλητότητας λόγω αντίξοων πολιτικών, οικονομικών ή άλλων εξελίξεων. Όσον αφορά τις επενδύσεις σταθερού εισοδήματος σημειώνεται ότι οι βασικοί κίνδυνοι είναι δύο, ο σχετικός με επιτόκια και ο χρηματοπιστωτικός κίνδυνος. Συνήθως, η άνοδος του βασικού επιτοκίου σηματοδοτεί τη μείωση της αγοραίας αξίας των ομολόγων. Ο χρηματοπιστωτικός κίνδυνος αναφέρεται στην πιθανότητα ο εκδότης του ομολόγου να μην είναι σε θέση να καταβάλλει το αρχικό κεφάλαιο και τους τόκους. Οι επενδύσεις σε εμπορεύματα μπορεί να εμπεριέχουν σημαντικούς κινδύνους, ενώ ενδέχεται να επηρρεαστούν σημαντικά από γεγονότα όπως οι μεταβολές στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων, ο καιρός, οι επιδημίες ή αρρώστιες, οι εμπορικοί αποκλεισμοί, οι διεθνείς πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, η επιτυχία ερευνητικών προγραμμάτων ή ανασκαφών, οι φορολογικοί και άλλες διοικητικές ρυθμίσεις, καθώς και πλήθος άλλων παραγόντων. Η απόδοση ενός δείκτη απεικονίζεται για λόγους επεξηγηματικούς και μόνον. Κανείς δεν μπορεί να επενδύσει κατευθείαν σε ένα δείκτη.

Στο παρόν σημείωμα παρουσιάζονται οι γνώμες και οι απόψεις του κ. Bob Doll, Αντιπροέδρου και Γενικού Διευθυντή Μετοχικών Επενδύσεων (Global CIO of Fundamental Equities Group) στη BlackRock, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί έως την 1η Ιανουαρίου 2010. Οι απόψεις αυτές μπορεί να τροποποιηθούν εάν οι μεταγενέστερες συνθήκες αλλάξουν. Οι ανεξάρτητοι διαχειριστές της BlackRock ενδέχεται να έχουν διαφορετική γνώμη και/ή να παίρνουν επενδυτικές αποφάσεις οι οποίες θα μπορούσαν, κατά κάποιο τρόπο, να μην είναι ευθυγραμμισμένες με τις πληροφορίες που περιέχει το παρόν δελτίο Τύπου. Το υλικό του παρόντος δελτίου δεν αποσκοπεί στο να αποτελέσει αξιόπιστη βάση για προβλέψεις μελλοντικών αποδόσεων, για ερευνητικές ή επενδυτικές συμβουλές, και δεν αποτελεί σύσταση, πρόταση ή προτροπή για την πώληση ή την αγορά τίτλων, ή για την εφαρμογή κάποιας συγκεκριμένης στρατηγικής επενδύσεων. Οι πληροφορίες και οι απόψες που περιέχονται στο υλικό αυτό προέρχονται από ιδιόκτητες και μη πηγές, αξιόπιστες κατά την κρίση της BlackRock. Δεν είναι κατ’ ανάγκη πλήρεις και η ακρίβειά τους δεν πρέπει να θεωρείται εγγυημένη. Οι προηγούμενες αποδόσεις δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές. Δεν υφίσταται κανενός είδους εγγύηση ότι οποιαδήποτε από τις πραγματοποιηθείσες προβλέψεις θα επαληθευτεί. Το να στηριχτεί ο αναγνώστης στις πληροφορίες του παρόντος δελτίου αφήνεται αποκλειστικά στη διακριτκή του ευχέρεια.

By BlackRock, Inc.